Eiskje Clason is pedagoog. Ze schreef een boek over gebarentaal met je baby. Hartstikke handig als ze nog niet kunnen praten: “Baby’s kunnen met gebaren zeggen dat ze een vieze luier hebben, door te tikken op de heup.”

Eiskje Clason is moeder van 2 kinderen. In haar werk draait het om kinderen en hun ouders. Ze werkt drie dagen in de week voor een grote gemeente op de afdeling onderwijs en heeft haar eigen Bureau voor Pedagogiek & Ontwikkeling. Sinds 2004 begeleid ze gezinnen die aan de slag willen met gebaren met hun baby’s en dreumesen.

Wanneer werd jij zelf enthousiast over het gebaren met je kindje?

Toen ik bijna klaar was met mijn opleiding tot gezinspedagoog vertelde iemand me over babygebaren. Ik was meteen gefascineerd. Stel je voor dat kinderen die nog niet kunnen praten, je toch van alles kunnen vertellen?
Ik ben het gaan uitproberen om te zien of het echt werkte. Vanaf het eerste moment dat ik zag dat jonge kinderen, soms zelfs van 7 maanden, konden leren gebaren, was ik verkocht. Dit leidde uiteindelijk tot mijn boek “Babypraat”.

Bij mijn eigen kinderen vond ik vooral het extra contact wat we hadden door de gebaren fijn. Ze vertelden me met de aangeleerde gebaren wat zij interessant vonden: de kat in de tuin, het konijntje in de kinderboerderij of vroegen om een boterham. Het filmpje laat een aantal gebaren van mijn zoontje zien. Ik vind het nog steeds schattig en bijzonder om terug te zien. Inmiddels zijn ze al vier en zeven jaar zijn de gebaren verdwenen.

Wat heeft het voor meerwaarde, naast lichaamstaal en verbaal spreken?

Voor mij staat het plezier van het gebaren voorop. Het is gewoon heel gezellig als een kind je door te gebaren bij zijn belevingswereld betrekt. Onderzoek laat zien dat kinderen die gebaren leren van hun ouders even snel, en soms iets sneller praten dan kinderen die dat niet leren. In gezinnen waar ouders minder gewend zijn om te praten tegen hun kind, zie je dat de woordenschat van de kinderen groter wordt.
Ik doe zelf onderzoek naar het effect van babygebaren op de ontwikkeling van een kind, dus ik hoop in de toekomst daar nog meer over te kunnen vertellen.

Wat zie je bij kindjes die, na een gebaar, zichzelf verstaanbaar kunnen maken? En bij de ouders?

Als een kind een gebaar maakt, en een ouder dit gebaar herkent en benoemt zie je een zekere blijdschap bij die kinderen. Het is toch ook heerlijk om begrepen te worden, helemaal als je al veel van de wereld begrijpt, maar je het nog niet kunt vertellen omdat je mond motoriek nog niet zo ver is.
Ouders vertellen vaak dat zij versteld staan van hun kind. Ze zien hun zoon of dochter ineens veel meer als een persoon met eigen interesses en behoeftes.

Is het lastig te leren eigenlijk?

Het moeilijkste van gebaren is dat je het als ouder best een tijd vol moet houden, tot je kind het gaat gebruiken. Hoe ouder je kind is, hoe sneller ze het leren. Kinderen van 14-15 maanden bijvoorbeeld, gebaren graag, en vaak ook samen met de eerste gesproken woorden. Als je niet gewend bent om te gebaren, is het een uitdaging om het een aantal weken of maanden voor te doen tot je kind mee gaat doen.
Je kunt het makkelijker voor jezelf maken door in het begin op een vast moment te gebaren: bijvoorbeeld bij het bedritueel of bij het eten. Een (slaap)liedje zingen met gebaren kan ook helpen.

Wat is de vroegste leeftijd waarop een kindje een gebaar kan maken? Moet je er dan vanaf de geboorte al aan werken?

Een kind moet eerst een paar woorden begrijpen, voordat ze er een gebaar aan kunnen koppelen. Dat is meestal zo rond de 7 maanden. Als je vanaf een maand of vier begint met twee of drie gebaren, heb je kans dat ze het zo jong gaan gebruiken. Elk kind ontwikkelt zich op zijn of haar eigen tempo, dus er zijn ook kinderen die met tien maanden of later gebaren gaan nadoen. Ze moeten ze dan wel regelmatig zien en dat betekent dat de ouder vaak de gebaren moet voordoen.
Babygebaren kun je ook nog heel goed mee starten na de eerste verjaardag. Juist kinderen van 14 en 15 maanden leren makkelijk gebaren en gebruiken het veel, vaak zo ongeveer tot de tweede verjaardag.

Hoeveel gebaren kun je maken? Mag je ze zelf verzinnen of is er een ‘code’?

Babygebaren zijn makkelijke gebaren die baby’s al kunnen maken. ‘Drinken uit de borst’ is bijvoorbeeld een knijpend gebaar ter hoogte van de borst. ‘Eten’ is met de vingers op de mond tikken. En ‘bad’ is wrijven over de borstkas. Baby’s die nog niet kunnen praten, kunnen met gebaren bijvoorbeeld al wel zeggen dat ze een vieze luier hebben (tikken op de heup) of dat ze willen slapen (hand tegen de wang). Veel baby’s gebaren vooral over hun interesses, ze attenderen hun ouders bijvoorbeeld op honden (hijgen met ‘hangende pootjes’) of auto’s (doen alsof je stuurt).
Het aantal gebaren dat je kunt gebruiken is enorm. Als het maar past binnen de belevingswereld van jouw kind. Maak het jezelf niet te moeilijk en begin met gebaren als eten, mama, hond of lampje. Tegenwoordig kun je on line heel veel gebaren uit de Nederlandse Gebarentaal opzoeken. Dat is makkelijk, want dan hoef je niet alles zelf te verzinnen. Kinderen verzinnen soms ook zelf gebaren, let daar op en gebruik die dan ook, je kind zal dat geweldig vinden.

Meer info over Eiskjes boek ‘Babypraat. Gebaren met je baby en dreumes (2010)’ vind je hier.
Op twitter vind je haar via @babypraat en haar Facebookpagina is hier te lezen.

>> Heb jij je wel eens verdiept in babygebaren?

>>  Blijf Fitte vrouwen volgen via Facebook, Instagram, Twitter of Bloglovin‘!

Foto bovenaan via Gebarenderwijs.nl