Het is de week tegen kindermishandeling. Elk jaar worden er 119.000 kinderen in Nederland mishandeld. Dat is er gemiddeld 1 per schoolklas. Klinisch psycholoog Aafke: “Dat is een idioot aantal. En we weten dat er maar één iemand nodig is om die vicieuze cirkel te doorbreken.”

 
Ik bezocht deze week het symposium ‘Kinderen veilig’ in Zwolle. Daar waren allerlei mensen die met kinderen werken, vooral artsen. Er spraken drie mensen. Als eerste klinisch psycholoog Aafke Scharloo. Zij is lid van de taskforce kindermishandeling en seksueel misbruik. Daarna iemand van Veilig Thuis en een kinderarts. Allemaal met de vraag: wat kunnen we doen als we een vermoeden hebben van kindermishandeling?

20 hulpverleners in een gezin, toch gaat het soms mis

Aafke werkt al jarenlang als psycholoog. Ze spreekt onder andere de kinderen zelf, als er een vermoeden is van mishandeling. “Ik zeg altijd, mishandeling is onbestaanbaar waar. Je wil het niet geloven, kan het niet geloven. Zou het wel waar zijn? Die vraag wordt vaak gesteld als het om seksueel misbruik of mishandeling gaat. En dat roept altijd afweer op, zodra we iets vermoeden. Misschien hebben we het mis, we kijken het nog even aan.”

Volgens Aafke duurt het daarom soms zo lang voordat actie wordt ondernomen. De collega naar wie je uiteindelijk met je vermoedens toegaat, heeft ook weer een afweerreactie. En de organisatie waarvoor de hulpverlener of arts werkt ook. Dat komt omdat iedereen het vreselijk vindt. Toch is er volgens haar echt geen reden om bij voorbaat te denken dat het niet waar is. “Soms zijn er wel 20 hulpverleners in een gezin en toch overlijdt een kind. Niemand heeft iets gedaan, er is geen regie.”

Those who can’t cruise, can’t bruise

Daarna was de kinderarts aan het woord, Dorien Broekhuijsen. Zij werkt in het Isala ziekenhuis in Zwolle. Zij vertelde vooral hoe ze op verschillende afdelingen van het ziekenhuis handelen, zodra ze vermoeden dat er mishandeling in het spel is. Dat deed ze aan de hand van voorbeelden uit de praktijk. Voor mij als moeder ook interessant, omdat ik mij moeilijk een beeld kan vormen wat dan signalen zijn van mishandeling.

Groeicurve die daalt

Dit voorbeeld kwam ze mee. Een groeicurve van een jongetje dat de 1e 6 maanden bij een pleeggezin zat, en daarna weer naar zijn ‘eigen’ ouders ging. De eerste 6 maanden van zijn leven zit hij prachtig op een gemiddelde qua gewicht, wat zegt dat hij goede voeding kreeg en goed groeide. Na dat eerste half jaar ging hij terug naar zijn biologische ouders, omdat die nu een stabielere thuissituatie hadden. Maar op controle bij het consultatiebureau bleek dat zijn groei daarna weer rap afnam. Uiteindelijk werd hij toch weer uit huis geplaatst omdat het niet ging. En de groeicurve die de kinderarts toen te zien kreeg, bevestigde wat ze al dachten: het jongetje (van 4 jaar inmiddels) was ernstig verwaarloosd en ondervoed.

Baby’s met blauwe plekken

Een opvallende uitspraak van de kinderarts: those who can’t cruise, can’t bruise. Ofwel, als baby’s blauwe plekken hebben moet er altijd onderzoek gedaan worden, want ze kunnen nog niet lopen/kruipen en dus zijn blauwe plekken altijd de schuld van een ander. Dit onderzoek is natuurlijk heel erg goed! Alleen kan het wel erg pijnlijk zijn als (zoals bij een vriendin van mij…) je dreumes van de trap kukelt en je op een erg nare manier wordt ondervraagd in het ziekenhuis. Je voelt je al schuldig en dan moet je jezelf ook nog gaan verdedigen. Toch is het goed dat dit gebeurt, want zoals iemand in de zaal zei: bij alle kindjes die uiteindelijk overlijden als gevolg van mishandeling, zijn er ergens ooit wel aantekeningen gemaakt bij een arts of hulpverlener van blauwe plekken.

En wat kunnen wij doen?

Je bent niet gek. Je hebt een intuïtie en die mag je vertrouwen. Als je bijvoorbeeld bij je buren vaak hard geschreeuw hoort tegen de kinderen en je hebt het idee dat ze hun kinderen slaan: maak een melding. Wie weet is het gezin al in beeld bij hulpverlening en kunnen ze meer betekenen. Je kan dan bellen met Veilig Thuis (0800 2000). Ik weet dat een kennis van mij dit gedaan heeft vanwege de onderburen. De vrouw huilde heel vaak en er werd geschreeuwd tegen de kinderen. Ook werd er met dingen gegooid. Toen hebben ze een melding gemaakt. Je weet niet altijd wat er mee gebeurt, maar het is eigenlijk je plicht dit te doen. Ga niet voor hulpverleners denken, maar doe je plicht en meld het en wacht niet te lang.

Vormen van mishandeling

Kindermishandeling hoeft niet alleen lichamelijk te zijn. Er zijn meer vormen. Zo kan een kind ook emotioneel mishandeld worden. Dat is wanneer een volwassene het kind regelmatig uitscheldt, afwijzend en vijandig tegen het kind doet of het kind opzettelijk bang maakt. Ook is er emotionele verwaarlozing: dat is wanneer een kindje doorlopend tekort aan positieve aandacht heeft. De ouders negeren de behoefte aan liefde, warmte, geborgenheid. Hieronder valt ook de situatie waarbij een kind getuige is van geweld tussen ouders en verzorgers. En dan is er ook nog seksueel misbruik: dat zijn seksuele aanrakingen die een volwassene een kind opdringt.

Zoals je merkt zijn er vele vormen van mishandeling. Vermoed je iets bij een kind uit het de klas van je eigen kinderen, je buren of iemand van de sportclub: meld het. Want zoals al gezegd is: er is maar één iemand nodig om die vicieuze cirkel te doorbreken.

#Laatzenietbarsten

Wat je trouwens nu al kunt doen is een selfie oploaden met de hashtag: #laatzenietbarsten. Er zijn er veel selfie’s opgeload, maar ze willen er eigenlijk 119.000 (1 voor elk kind dat mishandeld is in het afgelopen jaar…) Een ambitieuze opgave, want ze hebben er nog heel veel nodig! Help dus mee. Zoals bijvoorbeeld deze collega’s deden die ik op Twitter vond.

VeiligheidNL steunt de Week tegen Kindermishandeling: https://t.co/AhfN1x59Ts #laatzenietbarsten pic.twitter.com/aJNDQXSRHW

— VeiligheidNL (@VeiligheidNL) 19 november 2015

Of zoals Mardy op Instagram:

Het is deze week de week tegen kindermishandeling. Dit gebeurd helaas echt nog te veel, ook in Nederland en juist op plekken waar je het niet verwacht😔 Doe jij al mee om hier aandacht voor te krijgen met jou bellenblaasselfie? #laatzenietbarsten💕 Een foto die is geplaatst door Fitdutchies – Foodie! (@mardyy_) op 20 Nov 2015 om 1:33 PST

Van al die selfies wil de Taskforce Kindermishandeling een vuist maken tegen kindermishandeling. Ik heb de mijne in elk geval gemaakt! En bekijk zeker ook de website van deze actieweek, voor nog veel meer info.

Dit blog schreef ik in samenwerking met Taskforce Kindermishandeling en seksueel misbruik