Als het goed is ben je dol op je kind en houd je zielsveel van ‘em. Het mooiste zou zijn als we die waardering en liefde de hele dag door laten zien en voelen. Maar er zijn aanwijzingen dat een kind prijzen voor goed gedrag, helemaal niet zo positief is als het lijkt. Zo laat ook een dit onderzoek zien dat kinderen de hemel in prijzen, averechts kan werken. Dus kijk ik in de dit blog naar de gedachtes daarachter en zoek ik alternatieven voor goed zo.

Goed zooooo

Je kind makkelijk en snel prijzen en belonen zou onzekere en luie kinderen kweken. Ik hoor het mezelf (en mijn omgeving) ook om de haverklap zeggen. “Goed zooooo” Op welke momenten? Als hij iets doet wat ik hem heb gevraagd. “Wil je je beker terug op tafel zetten?” Als hij zijn bordje leeg heeft. Als hij zijn jas eerst niet aan wil trekken, maar later toch.  Maar ook met knutselen of tekenen rollen ze moeiteloos mijn mond uit. Kras kras kras op het papier en daar ga ik weer. Moooooooi. Goedzo. Super.

Opvoeden zonder belonen

Opvoeden zonder belonen of straffen is opvoeden zonder voorwaarden. Aanhangers van deze methode willen daarmee als ouder de boodschap afgeven dat hun kind altijd okee is, op goede en slechte dagen. Dat ze hem niet alleen lief en leuk vinden als hij luistert en in een goede bui is. Dus geen stickers voor het zindelijk worden, geen ‘manipulatie’ (als je nu meekomt, eten we thuis een koekje). Maar ook geen overdreven goedzo’s op een tekening, toren van blokken, of een doodnormaal iets als het bord met spaghetti opeten.

Maar waarom zou je in vredesnaam iets willen veranderen wat zo ingebakken zit, zoals je kind prijzen bij goed gedrag? Als ik voor mezelf spreek, omdat ik hoop dat het mij een betere ouder maakt. Ik wil mijn kinderen leren zelf bepalen of iets goed is en hem niet alles voorkauwen. In plaats van een gedachteloze (vaak wel enthousiaste hoor) ‘moooooi’ op zijn krassen kan ik ook vragen wát het is wat hij getekend heeft. Zo kwam ik er gisteren achter dat hij een tractor had getekend. “Waar gaat ‘ie heen?” Naar school, zei hij. Ik kan me voorstellen dat dit soort gesprekjes met oudere kinderen nog wat verder gaan. Wat ik maar zeggen wil is dat ik met ‘goed zo’ geen verdere interesse toon in zijn gedachten of fantasiewereld en een verder gesprekje af kap.

Als ik erover doordenk gun ik mijn kinderen dat ze zelfverzekerd in het leven staan. Dat ze niet steeds hongeren naar goedkeuring en het erg belangrijk vinden de hele tijd bevestigd te worden door andere mensen. Dat ze van binnen uit zelf weten dat ze goed zijn! Als ik daar nu ze nog zo klein zijn al een begin mee kan maken, dan doe ik dat. Hoe? Ik heb uitgezocht wat mooie zijn alternatieven voor goed zo. Komen ze.

Alternatieven voor goed zo

1. Dankjewel

Soms volstaat het om simpelweg te bedanken. Beker op aanrecht gezet nadat je het gevraagd hebt? ‘Dankjewel!’ Je neemt je kind zo ook serieus: je weet heus wel dat hij het kan.

2. Beschrijf

‘Hé, je hebt je schoenen al aan!’ Kinderen willen niet steeds goed- of afgekeurd worden, maar wel graag worden gezien. Als je beschrijft wat je ziet, hoef je geen waardeoordeel uit te spreken. Of na een grote slok drinken zonder knoeien: “Ik vind het fijn dat je zonder morsen hebt gedronken. Nu hoef ik niet eerst de tafel schoon te maken en kunnen we lekker meteen gaan spelen.”

3. Zeg wat het met jou doet

‘Ik vind het fijn dat je je speelgoed al in de bak hebt gedaan, dan hoeven we ons niet zo te haasten’. Als je zegt wat voor jou prettig of handig is, zal dat je kind een goed gevoel geven. Kinderen willen graag nuttig en behulpzaam zijn.

4. Stel vragen

Als jij hard hebt gewerkt aan een project, dan wil je misschien ook meer aandacht voor je inspanning dan alleen: ‘goed gedaan!’ Dus als je kind een bouwwerk van blokken heeft gemaakt waar die even zoet mee is geweest, kun je interesse tonen door vragen te stellen: ik zie hier een deur, waar gaat dat naar toe? Wat zit er op deze toren? Wie woont er?

5. Zeg even niets

Soms als je kind nog druk in zijn spel zit, kun je beter even niets zeggen. We zijn wel eens geneigd om in te breken, om te laten merken hoe fijn we het vinden dat ze rustig aan het spelen zijn, maar daarmee verstoor je je kinds gedachtes en ideeën. Lekker laten gaan dus.

>> Hoe ga jij om met je kind prijzen? Ben je je bewust van de vele ‘goed zo’s’ op een dag of valt ’t mee bij jou?